با توجه به اهمیت آموزش در سازمان ها برای انطباق با تغییرات محیطی، هدف اصلی این پژوهش، نیازسنجی آموزشی مربیان فنی و حرفه ای است تا بر مبنای آن، دوره های آموزشی مناسب برای مربیان استخراج شود. برای انجام این پژوهش بر مبنای پارادایم تفسیری-نمادین، شیوه کیفی و روش اکتشافی انتخاب گردید. از طریق مصاحبه عمیق با 40 نفر از مربیان، داده های لازم گردآوری شد. با تحلیل محتوای داده ها مبتنی بر تکنیک دیکوم، 23 وظیفه شغلی شامل: تهیه و تدوین سرفصل آموزشی، طراحی و برنامه ریزی، مشارکت در برگزاری و اجرای آزمون دوره ها، ارزیابی دوره، ارزیابی فراگیر، تسلط بر روش ها و فنون تدریس، مدیریت کلاس، الگوبرداری از تجربیات برتر، مطالعه و پژوهش، پاسخگو بودن، مساعدت به اشتغال فراگیران، انتقال دیدگاه ها، انتقادات و پیشنهادها به مسیولان سازمان، مربی گری آموزش، مدیریت خرید اقلام دوره های آموزشی، کنترل کردن ایمنی و بهداشت کارگاه، توسعه رشته، مشاور و راهنما بودن، برقراری ارتباط با خبرگان، توسعه ارتباطات خارج از استان، برگزاری کلاس های فوق العاده، معرفی سازمان و معرفی ابزارها و مدل های جدید استخراج شد. همچنین مربیان برای اجرای این وظایف به 67 مولفه شایستگی نیاز دارند. مبتنی بر این شایستگی ها، 110 پودمان آموزشی مورد نیاز مربیان استخراج شد. در نهایت، تقویت دانش مربیان و مهارت های ارتباطی آنها، مهم ترین نیازهای آموزشی تشخیص داده شد.

چکیده هدف پژوهش طراحی چارچوب صلاحیت های حرفه ای مربیان و تعیین شایستگی های مورد انتظار مربیان فنی و حرفه ای است. نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها پیمایشی از نوع توصیفی است. روش پژوهش ترکیبی از مطالعه کمی و کیفی است. ابزارهای گردآوری داده ها، مطالعه اسنادی، پرسشنامه الکترونیک و مصاحبه است. پایائی پرسشنامه ها 985/0 و روائی آن با تایید متخصصین و مربیان و کارشناسان آموزش فنی و حرفه ای انجام شد. جامعه آماری متشکل از سه گروه شامل مربیان، کارشناسان و مدیران مراکز تربیت مربی و سازمان فنی و حرفه ای و کارشناسان آموزش فنی و حرفه ای خارجی مرتبط با سازمان آموزش فنی و حرفه ای بودند. . برای بررسی و تحلیل داده های کیفی از تحلیل محتوا، و در تحلیل داده های کمی در بخش توصیف داده ها از میانگین و انحراف معیار و در بخش استنباطی از آزمون t تک نمونه ای و آزمون تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. با تحلیل محتوا، 112 گزاره صلاحیت های مربیان شامل صلاحیت های ورودی، صلاحیت های عمومی، و صلاحیت های تخصصی بدست آمد. این گزاره ها از طریق پرسشنامه و مصاحبه نظر سنجی شد. نتایج تحلیل داده های کمی نشان داد که کلیه پاسخ دهندگان بطور میانگین با تمامی گزاره ها در سطح زیاد موافق بودند. نتایج آزمون لوین نشان داد که درهیچ یک از متغیرها در هر سه گروه، صلاحیت ها معنی دار نمی باشد و فرض مبتنی بر همگنی واریانس متغیرها مورد تایید قرار گرفت و نتایج حاصله با وجود نامساوی بودن جامعه آماری قابل اعتماد است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی، سنجش و اولویت بندی نیازهای آموزشی مربیان مراکز آموزش فنی و حرفه ای استان تهران به انجام رسیده است. مقوله های مورد بررسی در فرایند نیازسنجی آموزشی شامل دو بعد اساسی «دانش» و «مهارت» بود که در دو وضعیت موجود و مطلوب مورد بررسی قرار گرفته است. برای گردآوری داده های مربوط به نیازها از ابزار پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مربیان مراکز آموزش فنی و حرفه ای در بعد دانش در وضعیت قابل قبولی قرار دارند، اما نیازهای آموزشی آنان به ویژه در موضوعات رایانه، فناوری اطلاعات و زبان تخصصی را نباید از نظر دور داشت. همچنین در بعد مهارت، نتایج نشان می دهد که مطلوبیت این بعد به اندازه دانش مربیان نیست؛ به این معنا که مربیان از نظر مهارت های لازم برای انجام وظایف شغلی خود نیازمند آموزشند. این موضوع به ویژه در زمینه های استفاده و به کارگیری رایانه و سیستم های آن به خوبی مشهود است. ترکیب نیازهای به دست آمده و تدوین برنامه های آموزشی مربیان با توجه به این نتایج می تواند در برنامه ریزی آموزشی و درسی دوره های تربیت مربی مفید باشد.

بالندگی مربیان سازمان آموزش فنی و حرفه ای تحت تاثیر تقاضای متقاضیان وتغییر و تحولاتی که در بازار کار رخ داده، اهمیت ویژه ای یافته است. اهمیت بالندگی مربیان سازمان از آنجا ناشی می شود که اگر مربیان از سطح مطلوبی از آن برخوردار باشند؛ می توان انتظار داشت که ارتقای مستمر کیفیت در فعالیت ها و ماموریت های مختلف سازمان را در پی خواهد داشت. از این رو، هدف از ارائه مقاله الگویی برای بالندگی مربیان سازمان آموزش فنی و حرفه ای در استان مازندران بود. روش شناسی تحقیق بر اساس روش آمیخته (طرح اکتشافی) انجام شد. جامعه آماری در مرحله کیفی خبرگان مهارتی و در مرحله کمی مربیان اداره کل آموزش فنی و حرفه ای بودند. حجم نمونه آماری در مرحله کیفی و کمی به ترتیب 25 و 136 نفر بوده است. بخش کیفی پژوهش به روش بر خاسته از داده ها و بخش کمی آن به شیوه پیمایشی انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات در بخش کیفی و کمی به ترتیب مصاحبه های ساختار مند و پرسشنامه بود. نتایج بخش کیفی نشان داد که بالندگی مربیان سازمان شامل ابعاد آموزشی (پداگوژیکی)، تخصصی، اخلاقی و سازمانی است. بخش کمی نشان داد وضعیت بالندگی کلی مربیان بالاتر از متوسط است.

در این مقاله شناسایی، تعیین و تحلیل عوامل موثر بر توانمندسازی تدریس مربیان فنی و حرفه ای استان کرمانشاه بررسی شده است. مقاله حاضر از حیث روش توصیفی-پیمایشی و از حیث هدف کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات شامل کتابخانه ای و میدانی می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که برای تایید روایی آن از تحلیل محتوا و برای تایید پایایی از ضریب الفای کرونباخ به کمک نرم افزار SPSS استفاده می شود. جامعه آماری تحقیق کلیه مربیان فنی و حرفه ای استان کرمانشاه دولتی و آزاد است و روش نمونه گیری تصادفی ساده و برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده می شود. در تحقیق حاضر هم از آمار توصیفی برای نشان دادن وضعیت جمعیت شناختی جامعه آماری و هم از آمار استنباطی برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده می شود. روش های آماری مورداستفاده در تحقیق آزمون های آماری t تک نمونه و آزمون تحلیل واریانس به کمک نرم افزار SPSS و روش معادلات ساختاری به کمک نرم افزار AMOS می باشد. نتایج نشان می دهند عوامل موثر بر توانمندسازی تدریس مربیان استان کرمانشاه عبارت هستند از: شایستگی مربیان، استقلال مربیان، احساس موثر بودن در مربیان، احساس معنی دار بودن کار مربیان و اعتماد در مربیان. شایان ذکر است که برخی کارآموزان بر شیوه های یادگیری تجربه عینی و مشاهده تاملی تاکیددارند و نیرومندترین جهت گیری آن ها توانایی تخیل قوی و آگاهی از ارزش ها و معانی است. این افراد در دیدن موقعیت های عینی از چشم اندازهای مختلف عملکرد بهتری دارند و بیشتر روابط را با گشتالت معنی داری سازمان می دهند.

هدف این پژوهش تشخیص عوامل سازنده صلاحیت های مربیان مراکز آموزش فنی و حرفه ای شهر تهران است. روش انجام این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی مقطعی است. جامعه آماری این پژوهش را نیز کلیه مربیان مراکز آموزش فنی و حرفه ای تهران تشکیل داده اند. از آنجایی که در انجام تحلیل عاملی اکتشافی نیاز به حداقل 350 آزمودنی است، در این پژوهش نیز از 392 مربی شاغل در مراکز آموزش فنی و حرفه ای تهران به عنوان نمونه مورد مطالعه و پاسخگویی به پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که بر اساس شاخص (KMO) نمونه به حد کفایت بوده است. یافته ها نشان می دهد 70.647 درصد صلاحیت های سازنده مربیان فنی و حرفه ای بر پایه هشت عامل استخراج شده از پرسشنامه تبیین می شود. این هشت عامل به ترتیب با عناوین مهارت های مدیریت و سازماندهی محیط یادگیری، مهارت های طراحی، برنامه ریزی تدریس و عرضه مطالب درسی در کلاس و کارگاه، مهارت های پایه و اساسی، مهارت های مفهومی و تفکر، مهارت های مرتبط با دنیای کسب و کار، مهارت های ارتباطی، مهارت ها و ویژگی های شخصیتی و مهارت های ارزشیابی نام گذاری شده اند. نتایج بیانگر این است که از این میان عامل مهارت های مدیریت و سازماندهی محیط یادگیری با ضریبی معادل 18.883 درصد از بیشترین اهمیت و عامل مهارت های ارزشیابی با ضریبی معادل 3.44 درصد از کمترین اهمیت برخوردار بوده است.

پژوهش حاضر باهدف ارایه الگوی شایستگی های حرفه ای مربیان مراکز دولتی آموزش فنی و حرفه ای شهر تهران انجام شد. پژوهش ازنظر هدف کاربردی، ازنظر داده ها کیفی و ازنظر روش اجرای پژوهش داده بنیاد خود ظهور است. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه متخصصان و صاحب نظران آموزش های فنی و حرفه ای(که سوابق علمی و اجرایی در آموزش های فنی و حرفه ای دارند) و اساتید دانشگاهی(عضو هیات علمی، دارای سوابق پژوهشی مرتبط با آموزش های فنی و حرفه ای) بودند که با بهره گیری از روش نمونه گیری هدفمند گلوله برفی تعداد 30 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. با انجام 25 مصاحبه، تشخیص محقق این بود که اطلاعات به دست آمده به نقطه اشباع رسیده است. ابزار گردآوری داده ها بررسی اسناد ملی و بین المللی مرتبط و همچنین مصاحبه اکتشافی نیمه ساختاریافته بود. درنهایت از روش داده بنیاد و کدگذاری برای طبقه بندی داده ها استفاده شد. در مورد اعتبار مطالعه علاوه بر مطالعه مبانی نظری از شیوه بررسی به وسیله اعضای پژوهش استفاده گردید. یافته ها بیانگر آن بود که الگوی شایستگی های حرفه ای مربیان مراکز دولتی آموزش فنی و حرفه ای شهر تهران دربرگیرنده ابعادی چون شایستگی اولیه (پایه ای)، شایستگی های میان فردی، شایستگی های فکری – ذهنی، شایستگی های اجرایی و شایستگی های اخلاقی می باشند.